14 Nisan 2010 Çarşamba

hayvancılık - 2

koyun sürülerinden devam...

sürüler köyden ayrıldıktan sonra akşamı kırda geçirecekleri yerlere giderlerdi. geceleme yerleri mevsime/orak zamanına göre değişirdi. köyün bütün sürüleri birbirine yakın yerlerde toplanır, çobanlar yemeklerini genelde beraber yerlerdi. o kadar koyun nasıl oluyor da birbirine karışmıyordu derseniz burada becerikli çoban köpeklerine bir selam çakmak gerekir; sürünün önünü kesmek; yönlendirmek, gerektiğinde tilki,kurt gibi davetsiz misafirlere karşı daima tetikte olmak gibi görevleri vardı.

dedemin bir defasında bir kurt sürüsünün peşinde iki-üç gün kovalamaca yapan ve köyden epey uzak bir yerde ( bir köy demişti ama hatırlamıyorum) kurtları yakalayan çoban köpeklerini anlatmıştı. ne zaman mı? bazen çobanlar oyunbozanlık yapar ve köyden kaçarlardı. öyle zamanlarda sürüyü akşam karanlığına kadar tavşantepe taraflarında otlatmak ve gece eve geri getirmek zorunluluğu olurdu. öyle bir akşamüstü dedemle birlikte dedemlerin koyunlarını dışarıya çıkarmıştık; yaş 12-13.o akşamı dün gibi hatırlıyorum; taa kurtuluş savaşından kalma demir parçaları bulmuştum tavşantepe sırtlarında( veya öyle sanıyorum)

koyunlarla ilgili aklıma gelen bir kaç detayı anlatacağım şimdi :

-senede bir iki defa koyunlar susaya götürülüp aşlavda yıkanırdı.
-koyunların yününün kesilmesi ayrı bir ritüeldi. elektrikli traş makinelerinin olmadığı eski zamanlarda bahçıvan makasını andıran bir makasla koyuna dalınır, yünleri bir güzel traşlanırdı. traş sonrasında koyun yarı yarıya küçük gözükürdü bazen. sonrasında toplanan yünler çuvallara doldurulup Polatlı'ya götürülürdü.
- en çok merinos türü koyun vardı. sonrasında karaman koyunu olarak bildiğim tür geliyordu, başka da aklıma gelmiyor.
- kışın doğan kuzuların büyük kısmı baharda, köylünün buğdayının bittiği, parasının tükendiği zamanlarda satılır, epey iyi para kazanılırdı o zamanlar.
- kurbanlık olarak kesilmek üzere saklanan koyunlara (yanlış hatılıyor olabilirim ama) toklu denirdi. ( selamlar olsun, nur içinde yatsın. Bir de Toklu lakabı vardı)
- koşkarların insana tos vurmaya çalışmasına "süsme" denirdi.
- kara koyun çok nadir olurdu.

hayvancılıkla ilgili aklımda kalanları aktarmaya "tuvar/sıyır" larla ilgili aklımda kalanlarla devam edicem...

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder